Toch een paar feiten

Politiek is persoonlijk. Beleid raakt ons dagelijks leven, en onze ervaringen vormen onze overtuigingen. In deep canvassing gesprekken delen we persoonlijke verhalen en ervaringen. Geen krantenkoppen of welles-nietes discussies. Je hoeft geen feiten uit CBS-rapporten te kennen om mee te praten over migratie; jouw beleving is het belangrijkste. 

Maar tóch: het kan nuttig zijn om achtergrondinformatie bij de hand te hebben. Daarom hier een overzicht van feiten en bronnen die onze gesprekken kunnen ondersteunen.


MIGRATIECIJFERS

'Watertaal'

“Er is ons een tsunami van asielzoekers aangepraat, die er feitelijk niet is. Hierdoor loopt de bereidheid om vluchtelingen op te nemen gevaar”, zegt directeur Dorine Manson van VluchtelingenWerk.

In zowel de media als het politieke debat worden termen als ‘tsunami’ en ‘plaag’ vaak gebruikt om angst aan te jagen en migranten te stigmatiseren. Met zulke woorden worden migranten ontmenselijkt en wordt negatieve beeldvorming versterkt, maar de cijfers vertellen een genuanceerder verhaal. 

Redenen 

Vaak denken we bij het woord migratie direct aan ‘vluchtelingen’. Wereldwijd zijn meer dan 65 miljoen mensen op de vlucht. Achter elk van die mensen zit een persoonlijk verhaal, zoals het verhaal van Ousmane en vele anderen die je kan lezen op onder andere de website van VluchtelingenWerk. Het aantal asielaanvragen in Nederland wordt vaak overschat. Zestig procent van de Nederlandse bevolking heeft een vertekend beeld van de cijfers. In de afgelopen tien jaar maakte asielzoekers gemiddeld 11% van het totale aantal immigranten uit. Asiel is daarmee een van de kleinste motieven om naar Nederland te migreren, vergeleken met arbeid, gezin en studie. 


Arbeidsmigratie is bijvoorbeeld sinds de jaren negentig verviervoudigd en in 2022 de belangrijkste reden voor migratie onder EU/EFTA-burgers. De meeste arbeidsmigranten en internationale studenten verlaten Nederland na 10 jaar. Naast arbeidsmigratie was gezinshereniging een belangrijke reden voor migratie naar Nederland. Gezinshereniging is cruciaal voor de mensenrechten en het welzijn van migranten, maar ook een onderwerp van fel politiek debat. In 2023 leidt onenigheid over gezinsmigratie zelfs tot de val van het kabinet. 

Ongelijke behandeling

Bovendien vergeten we vaak dat Nederlanders ook emigreren, veel én vaak. Waarom zouden wij wel het recht hebben om voor een Erasmusuitwisseling te gaan, ergens een B&B te starten of een buitenlands avontuur aan te gaan, terwijl we hetzelfde recht van anderen betwisten? Het migratiesaldo is de immigratie min de emigratie. Er zijn jaren dat er meer mensen Nederland verlaten dan er bij komen. De afgelopen jaren is er een fors stijgende lijn, maar dit komt onder andere door de 110.000 Oekraïense vluchtelingen die we hebben opgevangen. Deze vluchtelingen hebben een eigen status en mogen in alle EU-landen verblijven, werken, onderwijs en medische zorg krijgen. Ook mogen ze vrij reizen. Oekraïners worden dus anders behandeld dan andere vluchtelingen voor wie het lastig is om aan het werk te gaan.

Meer informatie:

WOONCRISIS

Tekort

Nederland heeft een woningtekort van 390.000 huizen (2023). De sociale huursector is het zwaarst getroffen. De wachttijd voor een sociale huurwoning is gemiddeld 7 jaar, en in Amsterdam zelfs 13 jaar. Zonder statushouders zou de wachttijd slechts enkele maanden korter zijn: minder dan 10% van de sociale huurwoningen gaat naar statushouders. 

Oorzaken

De dakloosheid is verdubbeld, sociale huurwoningen worden verkocht, en huren wordt steeds duurder en onzekerder. Koopwoningen zijn onbereikbaar voor velen, terwijl beleggers profiteren van woningen als handelswaar. Politieke keuzes hebben deze crisis veroorzaakt, niet migranten. 


"Nederland is te vol!?"

Ruimte voor woningen is er wel, maar we moeten andere keuzes maken. Denk aan leegstaand vastgoed, tiny houses, wonen op het water, of meer mogelijkheden voor ouderen om kleiner te wonen. Met creatieve woonvormen en betere planning kan iedereen een passende woning krijgen. 

Wonen is een recht

Arbeidsmigranten wonen in Nederland onder erbarmelijke omstandigheden. Asielzoekers hebben meermaals buiten moeten slapen in Ter Apel. Asielzoekerscentra zijn vaak sober en, in tegenstelling tot wat mensen denken, totaal geen luxe. Wonen is een recht, maar die wordt vaak geschonden. En we hebben hier allemaal last van, ook migranten. De woningnood aanpakken helpt zowel nieuwe als gevestigde Nederlanders.

Meer informatie:


ONGEDOCUMENTEERD?

Op één migratie-onderwerp zijn politici van rechts tot links al jaren eensgezind: het uitzetten van afgewezen asielzoekers. "‘We trekken de haperende terugkeer van afgewezen asielzoekers vlot", belooft bijvoorbeeld GroenLinks-PvdA in zijn huidige programma. "Illegalen moeten worden vastgezet of uitgezet", vindt de PVV. Coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU spraken in hun coalitieakkoord af dat ‘mensen die niet rechtmatig in Nederland mogen blijven, moeten terugkeren naar het land van herkomst’.

Ongedocumenteerden, mensen zonder verblijfsvergunning, leven vaak in een schrijnende situatie. Zij hebben geen recht op werk of huisvesting en zijn volledig afhankelijk van hulporganisaties en gemeentes. 

De zogenaamde bed-bad-brood-regeling bood hen basale opvang, maar in steden zoals Rotterdam is deze regeling afgeschaft. Dit maakt het bestaan van duizenden mensen nog onzekerder en kwetsbaarder.

Ongeveer 30% van de ‘ongedocumenteerde migranten’ in Nederland krijgt bij een tweede asielaanvraag wél asiel toegekend. Het recht op asiel wordt soms afgewezen vanwege , bijvoorbeeld het ontbreken van een tolk bij verhoringen door het IND. 

Maar wat is ongedocumenteerd eigenlijk? Waarom zijn mensen zonder papieren 'illegaal'? Geen mens is toch illegaal...? 

Meer informatie:

    Groepen die zich inzetten op dit thema:

    EUROPA'S GRENZEN: DE DODELIJKSTE TER WERELD

    De Europese buitengrenzen zijn de gevaarlijkste ter wereld. Volgens cijfers van de International Organization for Migration (IOM) zijn sinds 2014 meer dan 27.000 mensen gestorven aan de Europese grenzen. De risico’s zijn vaak het gevolg van hard grensbeleid dat mensen dwingt gevaarlijke routes te nemen. 

     Grensbeleid, zoals de Dublinverordening, faalt vaak in de uitvoering. De EU besteedt miljarden aan landen buiten Europa om migranten tegen te houden, een praktijk die vaak wordt bekritiseerd als het uitbesteden van 'dirty work'. Voorbeelden zijn de omstreden Turkije-deal en recente overeenkomsten met Tunesië. 

    In ruil voor miljarden euro's beloven deze landen migranten tegen te houden, vaak onder slechte omstandigheden en zonder respect voor mensenrechten.

    Frontex, het Europese grensbewaking agentschap, speelt een sleutelrol in het bewaken van de buitengrenzen. Het agentschap wordt echter beschuldigd van het schenden van mensenrechten, zoals pushbacks waarbij migranten terug de zee in worden geduwd. 

    Met andere woorden: harde grenscontroles lossen migratie niet op, maar verergeren het humanitaire lijden. Wat nodig is, is beleid dat de oorzaken van migratie aanpakt en mensenrechtenschendingen voorkomt.

    Meer informatie:

      Groepen en campagnes:


      BONUS: TIPS EN BRONNEN



      Sluit je aan