Hoe praat je met iemand die het fundamenteel met je oneens is? Kan dat wel zonder ruzie te maken? Onze oudste canvasser, Flip, dacht ooit dat dat onmogelijk was. Nu klopt hij elke week aan bij vreemden en voert hij al twee jaar gesprekken voor verandering. In dit interview vertelt hij over zijn eerste geflopte gesprek, de gesprekken die hem bijbleven en waarom deep canvassen soms net als sporten voelt.
Van actiegroep naar gesprekken voor verandering
Vier jaar geleden richtte Flip met een aantal actieve Amsterdammers de actiegroep ‘Wij Maken Plek Amsterdam’ op. Ze staan nog steeds elke derde donderdag van de maand voor het stadhuis in Amsterdam en maken zich daar sterk voor een humaan asielbeleid. Toch knaagde er iets, volgens Flip: “We preekten voor eigen parochie. Iedereen die kwam was het al met ons eens. Daar is niks tegen en heeft ook een functie, maar zo kom je natuurlijk nooit in gesprek met mensen die anders denken.” Flip ging op zoek en dat viel flink tegen. “Online vond ik iets dat ‘Klimaatgesprekken’ heet, maar verder niks. Op een goede dag was het er opeens: Deep Canvassing Nederland. Ik schreef me direct in voor een training in Almere.” Flip begint te lachen: “Mijn eerste gesprek was een complete mislukking. Na één zin was ik af en nam mede-canvasser Eefje het over. Nu ben ik zelf trainer.”
Dit is deep canvassen volgens Flip
Voor veel mensen is deep canvassen een nog onbekend concept. Zo zou Flip deep canvassen uitleggen aan zijn vrienden: “Ik ga langs de deuren met een groep mensen. We passen een uit Amerika overgewaaide gesprekstechniek toe die uitgebreid is getest. Daar zijn miljoenen in gegaan voor wetenschappelijk onderzoek. Het blijkt dat 1 op de 10 mensen van gedachten verandert na een goed gesprek. Als deep canvasser ga je niet met mensen in discussie, we praten niet over feiten en cijfers. We hebben het over persoonlijke verhalen en het onderliggende gevoel.”
En dan kunnen er volgens Flip mooie dingen gebeuren: “Kijk bijvoorbeeld naar onze huidige campagne over migratie. Mensen hebben bezwaren tegen migratie uit onvrede. Hun wijk wordt verwaarloosd, huizen worden niet onderhouden. We vragen door naar die onvrede. Waar komt die vandaan? Mensen realiseren zich dan heel vaak dat ze hun frustratie op de verkeerde bron richten. Het zijn niet de vluchtelingen die hun problemen veroorzaken: het is het beleid.”
Hoopvolle gesprekken als oplossing
Van alle dingen die je nu voor de wereld kunt doen, vindt Flip het voeren van deze persoonlijke gesprekken met andersdenkenden één van de meest hoopvolle dingen. “Ik zal het maar zeggen: ik ben echt ongerust, om niet te zeggen in paniek. Wat moeten we nog doen om de komende rampen af te remmen? Zeespiegelstijging, opkomst van extreem rechts, groeiend racisme, klimaat, verdwijnende vlinders?” vraagt hij terwijl hij zuchtend naar boven kijkt. “Het is goed om dan te bedenken dat alles wat er gaat gebeuren uiteindelijk afhankelijk is van de publieke opinie. En dáár kunnen we invloed op uitoefenen ook al is dat weinig. Een beter aangrijpingspunt weet ik niet!”
Luisterend opstellen en geen discussies
Maar aan het gesprek stelt Flip wel eisen: “Ook als iemand iets rechts-radicaals voorstelt, is het belangrijk om daar normaal op te reageren. Laat weten dat je echt geïnteresseerd bent, praat niet mee, maar ga ook niet in discussie.”
Flipt maakt nog steeds fouten, het kan altijd beter. Hij herinnert zich een gesprek dat helemaal verkeerd liep. “Een man aan de deur was zo boos op alles: zijn hoge huur, zijn bedrijf, de hele wereld was tegen hem. Toen ik vroeg om een voorbeeld, zei hij dat hij met zijn bedrijfsauto soms werd ingehaald door fatbikes in de stad. Hij mocht namelijk maar 30 kilometer per uur rijden. Ik werd ironisch en dacht: is dit echt jouw grootste probleem? Dat hielp natuurlijk helemaal niet. Achteraf besefte ik dat ik hem had moeten steunen. Waarom zei ik niet gewoon: 'Godverdomme, wat een rotleven heb jij. Wat akelig dat iedereen tegen je is. Ik kan me voorstellen dat je boos bent.’ Of het had geholpen weet ik niet, maar ik vond het jammer dat ik het niet had geprobeerd.”
Flip zegt dat hij door de gesprekken is veranderd: "Ik had vroeger binnen 30 seconden ruzie als ik een andersdenkende tegenkwam. Nu heb ik nooit meer ruzie, al moet ik me in eigen kring nog wel eens inhouden.” Flip vindt het nu juist een opluchting om met anderen te praten. “Het opkomende rechts radicalisme is beangstigend, maar als je met de mensen die dat belichamen contact blijkt te kunnen krijgen - en dat lukt bijna altijd -, dan lucht dat op.”
Een echt gesprek voor verandering
Één van de gesprekken die hem bijbleef is het gesprek met een boze moeder die op bezoek was bij haar dochter. “De moeder riep ons binnen en kwam meteen met heel stellige negatieve stereotypen over statushouders en daarna kwamen ook de complottheorieën en heel veel Forum-standpunten los,” begint hij. “Het was een moeilijk gesprek en achteraf dacht ik zelf dat het allemaal voor niks was geweest. Totdat mijn collega me wees op haar dochter die op een afstandje intensief had meegeluisterd. Voor het eerst hoorde ze iemand die geduldig naar de opvattingen van haar moeder luisterde en door vroeg hoe ze daarbij kwam, zonder ruzie te maken. Bij die moeder hebben we waarschijnlijk niks bereikt, maar bij die dochter misschien wel. Dat zijn van die dingen waar je geen rekening mee houdt, maar die de effecten groter maken dan je denkt."
Deep canvassen voelt als sporten
Ook al deep canvast Flip met plezier en vindt hij het ontzettend belangrijk: ook hij heeft soms geen zin. “Canvassen voelt soms echt als sporten. Ik moet drie kwartier fietsen om op de locatie te komen en soms regent het. Je hebt er vaak geen zin in! Maar is het eenmaal achter de rug, dan ben je echt super tevreden," lacht Flip. “Je belt aan en dan gaat de deur open. Daar staat iemand die je nog nooit hebt gezien, iemand met een heel eigen universum in het hoofd. Het is echt zo boeiend.”
We moeten praten en doorpakken
“Het is nu tijd om door te pakken en verschil te maken,” vindt Flip. “We hebben meer mensen nodig. We zijn met 101 mensen in Amsterdam, maar als we oproepen om langs de deuren te gaan zijn het er vaak maar één of twee die meegaan. Terwijl je hier zoveel van leert. Deze gesprekstechniek kun je overal toepassen, niet alleen aan de deur."
Wil jij net zoals Flip een verschil maken aan de deur en leren praten met mensen die anders denken? Kom dan naar een online kennismaking of meld je direct aan voor een training.
